Uçak gecikmeleri yolcu hakları tazminat konusunda neler biliyorsunuz? Havayolları ne zaman ne şekilde tazminatlar öder ? Bu konuda yeterince bilginiz var mı? Peki havayolu firmaları kaç saatlik gecikmede ne ödemek zorundadır? Uçağa bindiniz ancak apronda bekletiliyorsunuz bu durumda ne gibi haklarınız ve sorumluluklarınız var, bunları biliyor musunuz?
Uçuş İptali Durumunda
Uçuşunuzun iptal olduğunu havayolu şirketi size uçuştan en az iki hafta önce bildirmek zorunda. Bu bildirimi yaptıktan sonra da uçuşunuza en az 7 gün kala size yeni bir uçuş önermeli. Bu yeni uçuş, iptal edilen uçuşunuzun kalkış zamanından en fazla iki saat önce kalkmalı ve dört saat sonra inmeli.
Havayolu şirketi size uygun bir uçuş önerememesi durumunda tazminat ödemek zorunda kalır. Uçuşunuzun uzunluğuna göre aşağıdaki miktarlarda tazminat alabilirsiniz:
Uçuş iptali , değişikliği ve tazminat hakkınız
Uçağınızın iptal olması veya uçuş saatinin 15 dakikadan fazla değiştirilmesi durumunda 100€ ile 600€ arasında tazminat hakkınız doğar. Daha çok bilgi edinmek için ve online Tazminat Talep Formu doldurmak için tıklayın.
| Uçuş Mesafesi | Alabileceğiniz Tazminat (€) |
| Tüm yurtiçi uçuşları | 100 |
| 1500km’ye kadar olan yurtdışı uçuşları | 250 |
| 1500 – 3500km arası yurtdışı uçuşlar | 400 |
| 3500km’den fazla yurtdışı uçular | 600 |
Bu tazminat rakamları promosyon biletler ve uçuş puanlarınızla aldığınız ödül biletler için de geçerli.
Uçuşunuzun iptali nedeniyle tazminat almak için havayolu şirketine bir dilekçeyle başvurabilir ya da aracı bir kurumdan yardım alabilirsiniz.
Uçuş Gecikmeleri
Havayolu şirketinin size sunmak zorunda olduğu olanaklar uçuşunuzun türüne ve yaşanan gecikmenin süresine göre değişiklik gösterebiliyor.
Uçuşunuzda yaşanan gecikmeye göre havayolu şirketinin size sunması gereken hizmetler aşağıdaki gibi:
| Hizmetler | 15 – 60 dk. | 61 – 120 dk. | 121 – 180 dk. | 180 – 300 dk | 300 dk. + |
| Ücretsiz rezervasyon değişikliği | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |
| Bilet ücreti iadesi | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |
| İki kez ücretsiz telefon hakkı | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| Sıcak / soğuk yiyecek | ✓ | ✓ | ✓ | ||
| Ana yemek | ✓ | ✓ |
Sekiz saati aşan gecikmelerde havayolu şirketinden konaklama talebinde de bulunabilirsiniz. Havayolu şirketi konaklama ve konaklama yapacağınız tesise kadar ulaşım masraflarınızı karşılamak durumundadır.
Uçak Gecikmeleri, Yolcu Hakları
1- Gecikme süreniz ne kadar olursa olsun havayolu firması size iki telefon görüşmesi, fax veya e-posta hizmeti vermek zorundadır
#
2- İki-üç (2-3) saatlik gecikmelerde havayolunuz size yalnızca sıcak soğuk içecek sunmak zorunda. Ayrıca İÇ HATLARDA 1-2 saat gecikme durumunda bilet satış ofislerinden bilet ücreti iadesi alabilirsiniz.
#
3- Üç-beş (3-5) saat arası gecikmelerde içeceğin yanında zamanına göre kahvaltı veya akşam yemeği ikram etmek zorunluluğu var. (Bunu büyük ihtimalle sandwiç veya yemek çeki şeklinde veriyorlar)
#
4- 5 Saat ve üzeri gecikmelerde ise havayolu sizin yine tüm yeme içme ihtiyacınızı karşılamakla yükümlü. Bunun yanı sıra aktarmalı bir uçuşunuz varsa ve aktarmayı kaçırıyorsanız talep etmeniz durumunda DIŞ HAT uçuşları için 7 gün içinde isterseniz bilet ücreti iadesi yapmak zorunda. Aktarmalı uçuşunuz iptal edildiği takdirde için ayrıca sizi en kısa sürede yolculuğun başladığı yere ücretsiz götürmek zorundadır.
#
5- 8 saat veya daha uzun gecikmelerde ise havayolu firması sağ sağlim kalkıp sizi gideceğiniz havayoluna ulaştırana dek uygun bir otelde misafir etmeli, tüm konaklama, transfer ve yeme içme masraflarınızı karşılamak zorundadır. Ya da talep etmeniz halinde 7 gün içinde uçak bileti masrafınızı iade etmelidir.
Uçak Gecikmeleri ve Seyahatleri Sırasında Yolcuların Sorumlulukları
Bütün bunların yanı sıra masanın diğer tarafına geçip bir de o taraftan bakmak gerek. Yolcu elbette hakkını sonuna kadar savunmalıdır. Ancak özellikle yoğun dönemlerde büyük fedakarlıklarla çalışan uçuş ekibi yer personelinin elinden geleni yaptığı durumlarda kaba, kırıcı ve anlayışsız olmamak gerekiyor. Uçak gecikmeleri yolcu hakları konusunda yolcuların sorumlulukları;
– Havayollarının görevi sizi A şehrinden B şehrine güvenli olarak ulaştırmaktır. Havayolları lokanta değillerdir. Özellikle bindiğiniz düşük maliyetli havayollarının yaptıkları servislerin paralı olduğunu göz önünde bulundurarak hazırlıklı gelin.
– İlaçlarınızı yanınıza alın. “Bodrum uçuşu 1 saat, ne olacak canım” diye düşünmeyin.
– Kan şekerinizle ilgili sorunlarınız varsa , cebinize badem, ceviz gibi hem tok tutucu hem de sağlığınız destekleyici yiyecekler bulundurun.
– Giyiminize dikkat edin. Kat kat giyinmek uzun uçuşlarda çok yararlı bir yöntem. Kabin ısısına göre üzerinizdeki kıyafetleri ayarlayın.
– Sabah 10 da Ankara’da toplantınız varsa, sabah 08.00 uçağına değil sabah 06.00 uçağına bilet alın ya da bir gece önce gidin. Yolculuk için kendinize yeterince zaman verin.
– Hiç bir pilot ya da hostes “şu yolcuları geciktirelim” diye düşünmez. Onlarla etkileşim kurarken bunu sürekli göz önünde bulundurun.
– Sizin günde bir kez gördüğünüz kabin görevlisi, o gün üçüncü ya da dördüncü bacağı uçuyor olabilir, ya da uzun bir nöbetten çıkmış gelmiş olabilir. Bunu unutmayın.
– Eğer size haksızlık yapıldığını düşünüyorsanız, yetkili mercilere de ulaşamıyorsanız, sosyal medyayı kullanın; şirketler bu konuda çok hassaslar.
– Bağırmak çağırmak, sizi haklı YAPMAZ. Hatta başınıza iş açıp sizi güvenlik güçleri ile zor durumda da bırakabilir, unutmayın.
Uçak İçinde Beklemek
Kimi zaman da uçak zamanında gelir, yolcular biner ancak apronda bekler. Havacılık kuralları gereği bu süre uçak gecikmesine dahil edilmiyor. Ancak böyle bir durumda da yapılması gerekenler ve havayolunun sorumlulukları bulunuyor elbette.
Gecikme, yerde uzun süre bekleme (iniş sonrası ya da kalkış öncesi), körükte bekleme durumlarında pilotların en az 30 dakikada bir anons yapma zorunluluğu var
30 dakika:
Gecikme 30 dakikayı bulduğunda, pilotlar yolculara anonsla gecikmenin nedenini, kalkış ya da körüğe yanaşma sırasını bildirmek zorundadılar. Eğer uçak yolcuları ile birlikte körükte 30 dakikadan fazla beklemişse, bu durumda yolculara uçaktan inip inmemek istedikleri sorulmalıdır.
90 dakika:
– Uçuş ekibi 3. bir anons yapmak zorunda.
– Uçuş harekât, uçucu ekiplere ilk 90 dakikanın dolduğunu, 30 dakika içerisinde yolculara zorunlu içecek ve yiyecek servisi yapılması gerektiğini bildirir.
– Uçuş konusunda ve tahmini kalkış saati konusunda tüm bilgi, uçuş harekât yöneticisine, uçuş işletme başkanına, havayolu ve hava trafik sorumlu müdürüne, kabin için hizmetlerden sorumlu genel müdür yardımcısına, uçuş işletmeden sorumlu genel müdür yardımcısına ve FAA’e bildirilir.
120 dakika :
– Uçuş ekibi dördüncü anonsu yapar
– Uçuş harekât, uçuş ekibine içecek ve yiyecek servisini tamamlamış olmaları gerektiği yönünde uyarıda bulunur.
– 30 dakika içinde havalanıp havalanmayacağı araştırılır. Eğer havalanılmayacaksa, uçağın yolcularının boşaltılması için istasyon müdürü de dahil olmak üzere tüm gerekli mercilere haber verilip uçağın 30 ila 60 dakika içerisinde bir şekilde kapısının açılıp yolcuların boşaltılır duruma getirilmesi gerektiği anlatılır.
150 dakika:
– Uçuş ekibi son anonsu yapar ve terminale geri dönüleceğini haber verir.
180 dakika
Yolcular bu noktadan itibaren terminale ulaşmış olmak zorundadırlar. Uluslararası uçuşlar için bu kural 240 dakikadır. (Bu bilgiler kokpit.aero.com sitesinden alınmıştır.)
Uçak Gecikmeleri, Yolcu Hakları İçin Havayolları Sorumlulukları
Uçtuğunuz havayolu firması, uçuş öncesi kontrol (check-in) işlemi sırasında, size haklarınızı içeren Türkçe ve İngilizce metni kontuvardan veya uçağın biniş kapısından istenebileceğine ilişkin duyuruyu asmak ve istem halinde de belirtilen noktalarda bu metni yolcuya vermekle yükümlüdür.
Konu hakkında ‘Tüketici Birliği Federasyonu’nun açıklaması şöyle diyor ;
Uçan tüketiciye tanınan bu hakların ihlâl edilmesi durumunda, tüketiciler tazminat isteminde bulunmalı ve ayrıca ilgili hava taşıma işletmesi hakkında idari para cezası verilmesi için Ulaştırma, Deniz ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü‘ne başvuruda bulunmaları gerekmektedir.’ diye bitiyor. Ufak değişiklikler olsa da bu kurallar uluslar arası uçuş kuralları gereğidir. Yani yalnız Türk değil tüm yerli ve yabancı havayolu şirketleri için geçerlidir. Haklarımızı bilelim, uçak yerine paralarımız uçmasın!
Tüm bu işlemler size zor ve karmaşık geldiyse prosedürü sizin için yürüten profesyonel şirketler de var. Uçak gecikmesinde tazminat başvurusu için tıklayınız
Ayrıca tüm uçak gecikmeleri yolcu hakları konusunu gayet güzel özetlemiş olan Anadolu Jet broşürünü de inceleyebilir, tazminat ödemeleri kısmından ne kadar ücret iadesi alabileceğinizi de hesap edebilirsiniz.
Bağlantılı Uçuşlar
Bir uçuşunuzdaki gecikme bağlantı yapacağınız diğer bir uçuşunuzu kaçırmanıza neden oluyorsa uçtuğunuz havayolu şirketi mağduriyetinizi gidermek zorunda. Böyle bir durumda havayolu şirketinden size yeni bir uçuş ayarlamasını isteyebilir ya da bilet ücretinizi geri alabilirsiniz.
Fazla SatışNeredeyse tüm bilet satışlarının elektronik ortamda yapıldığı günümüzde havayolu şirketleri hala bir uçuş için kapasiteden fazla bilet satışı yapabiliyor. Böyle bir durum nedeniyle havaalanına gidip uçamamak oldukça can sıkıcı.
Eğer böyle bir durum başınıza gelirse uçuşunuzu tamamen iptal edip havayolu şirketinden tazminat talep etme hakkınız var. Yukarıdaki tabloda vermiş olduğumuz tazminat miktarları fazla satış durumları için de geçerli.
Diğer bir seçeneğiniz de havayolu şirketinden size yeni bir uçuş ayarlamasını talep etmek. Böyle bir durumda da yeni uçuşunuzun kalkış zamanı eski uçuşunuzdan üç saat ve daha sonra olursa havayolu şirketi size ana yemek ve ara öğünler vermek durumunda. Her iki uçuş arasında sekiz saatten fazla bir fark olursa bu sefer havayolu şirketinden ücretsiz konaklama talebinde bulunma hakkınız var.
Haklarınız Olduğunu Unutmayın
Havayolu taşımacılığının diğer ulaşım yöntemlerine göre en büyük avantajlarından biri yolcuların haklarının devlet ve uluslararası organizasyonlar tarafından koruma altına alınmış olması. Bu yüzden yaşadığınız herhangi bir aksilikte kanunların yanınızda olduğunu unutmayın. Yolcu olarak haklarınızı bilin ve gerekli durumlarda hakkınızı arayın.
Yolcu hakları konusunda daha ayrıntılı bilgi almak için uçacağınız havayolu şirketinin web sitesine bakabilirsiniz.
Uçaklar Neden Rötar Yapar?
Uçuşunuzun rötar yapması durumunda yapacaklarınızdan bahsetmeden önce kısaca uçakların neden rötar yaptığını açıklamaya çalışalım.
Birçok nedenden dolayı uçuşlarda rötar yaşanabilir. Uçuşlarda rötar yaşanması yolculardan çok havayolu şirketlerini zor duruma sokar. Değeri milyonlarca doları bulan uçakların uçuşlarını zamanında gerçekleştirememeleri havayolu şirketlerinin büyük zarar etmelerine neden olabilir. Bu yüzden havayolu şirketleri zamanında kalkış performaslarını iyileştirmek için yoğun bir şekilde çalışırlar. Ancak bir uçuştaki tüm değişkenler kontrol edilemediğinden her uçuşta rötar yaşanma ihtimali vardır.
Uçuşlarda yaşanan operasyonel sorunlar uçuşlarda rötar yaşanmasının en büyük nedeni. Bu sorunlar havayolu şirketinden ya da havaalanından kaynaklanabilir. Yolcuların kabine geçmelerinin uzun sürmesi, uçağa bagaj yüklemede problem yaşanması, uçağa yakıt alımının gecikmesi gibi sorunlar operasyonel sorunlar arasında yer alıyor.
Uçakların rötar yapmasına neden olan diğer bir etmen de mekanik sorunlar. Havacılık kuralları gereği her uçak uçuştan önce mekanik olarak mükemmel bir durumda olmalı. Bu yüzden uçuş öncesinde tespit edilen en ufak mekanik sorun bile uçuşun rötar yapmasına neden olabiliyor.
En sık rastlanan rötar nedenlerinden biri de hava durumu. Özellikle kış aylarında yoğun kar yağışının uçuş güvenliğini tehdit etmesi nedeniyle gecikmeler yoğun bir şekilde yaşanabiliyor.
Hava trafiğinin yoğun olması da önemli rötar nedenleri arasında. Her havaalanının belirli bir kalkış ve iniş kapasitesi var. Hava trafiğinde yaşanan akmalar nedeniyle bazen kalkış ve inişlerde yoğunluk yaşanabiliyor. Böyle durumlarda güvenlik açısından sorun yaşamamak adına uçakların kalkışı geciktirilebiliyor.
Diğer ulaşım yöntemlerinin aksine havayolu taşımacılığı her şeyin birbirine bağlı olduğu karmaşık bir sistem. Bu sistemdeki bir değişkenin olması gerektiği gibi olmaması, sistemdeki diğer değişkenlerin çalışmasını engelliyor. Böyle durumlarda da uçuşlarda rötar yaşanıyor.
